ఉచిత రేషన్ పథకం పొడిగింపు
16వ ఆర్థిక సంఘం నివేదికకు ఆమోదం
కేంద్ర మంత్రివర్గం నిర్ణయాలు
ప్రజాశక్తి-న్యూఢిల్లీ బ్యూరో : మహిళా స్వయం సహాయ బృందాలు (ఎస్హెచ్జిస్)కు డ్రోన్లను అందించడానికి ఉద్దేశించిన సెంట్రల్ సెక్టార్ పథకానికి కేంద్ర క్యాబినేట్ ఆమోదాన్ని తెలిపింది. ఈ పథకానికి 2024-25 నుండి 2025-26 మధ్య కాలంలో రూ.1,261 కోట్లు ఖర్చు చేయనుంది. ఈ పథకం 2023-24 నుండి 2025-26 మధ్య కాలంలో రైతులకు వ్యవసాయ సంబంధిత పనులకై అద్దె సేవలను అందించడానికి ఎంపిక చేసిన 15,000 డ్వాక్రా గ్రూపులకు డ్రోన్లను సమకూర్చనున్నట్లు పేర్కొంది.
అలాగే ప్రధాన మంత్రి గరీబ్ కల్యాణ్ అన్న యోజన (పిఎంజికెఎవై) పథకాన్ని మరో ఐదేళ్ల పాటు పొడిగించాలని కేంద్ర కేబినెట్ నిర్ణయించింది. ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోడీ అధ్యక్షతన బుధవారం నాడిక్కడ సమావేశమైన కేబినెట్ పలు నిర్ణయాలు తీసుకుంది.
దేశంలో 81.35 కోట్ల మంది నిరు పేద ప్రజలకు ఇచ్చే ఐదు కిలోల ఉచిత రేషన్ పథకం 2024 జనవరి 1 నుంచి అమల్లోకి వస్తుంది. పిఎంజికెఎవై కింద అంత్యోదయ అన్నయోజన (ఎఎవై) హౌస్హౌల్డ్స్, ప్రియారిటీ హౌస్ హౌల్డ్స్ (పి హెచ్ హెచ్) లబ్ధిదారులకు ఏడాది పాటు ఉచితంగా ఆహార ధాన్యాలు అందించే ఈ పథకం 2023 జనవరి 1న ప్రారంభించారు. ఐదేళ్ల కాలంలో రూ.11.80 లక్షల కోట్ల వ్యయంతో ఈ పథకం అమలు కానుంది.
కేబినెట్ నిర్ణయాలను కేంద్ర సమాచార, ప్రసార శాఖ మంత్రి అనురాగ్ ఠాకూర్ మీడియాకు వెల్లడిస్తూ, ఉచితంగా సరఫరా చేసే ఆహార ధాన్యాలు (బియ్యం, గోధుమలు, ముతక ధాన్యాలు, చిరుధాన్యాలు) ఆహార భద్రతను పటిష్టం చేస్తాయన్నారు. జనాభాలోని పేద, బలహీన వర్గాలకు చెందిన ప్రజల ఆర్థిక సమస్యలు తగ్గుతాయని తెలిపారు. ఒకే విధమైన లోగో కింద దేశంలో ఐదు లక్షలకు పైగా సరసమైన ధరల దుకాణాలతో అన్ని రాష్ట్రాలు, కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలలో ఉచితంగా ఆహార ధాన్యాల పంపిణీ జరుగుతుందన్నారు. పేదరికపు రేఖకు ఎగువకు చేరిన వారి సంఖ్య గత ఐదేళ్లలో 13.50 కోట్లకు పెరిగిందని చెప్పారు. ఇది మోడీ ప్రభుత్వం సాధించిన ఘనతగా చెప్పారు. కోవిడ్ మహమ్మారి సమయంలో ప్రధానమంత్రి గరీబ్ కల్యాణ్ అన్న యోజన ప్రవేశపెట్టారని, దీనిని 2024 జనవరి 1 నుంచి ఐదేళ్ల పాటు ఈ పథకాన్ని పొడిగించాలని నిర్ణయించారని తెలిపారు.
16వ ఆర్థిక సంఘం నిబంధనలకు ఆమోదం
16వ ఆర్ధిక సంఘానికి సంబంధించిన నిబంధనలను కేంద్ర మంత్రివర్గం ఆమోదించింది. 16వ ఫైనాన్స్ కమిషన్కు సంబంధించిన నియమ, నిబంధనలు నిర్ణీత సమయంలో తెలియజేయబడతాయి. 16వ ఆర్థిక సంఘం సిఫార్సులు, ప్రభుత్వం ఆమోదించిన తర్వాత 2026 ఏప్రిల్ 1 నుండి ప్రారంభమయ్యే ఐదేళ్ల కాలవ్యవధిని కవర్ చేస్తుంది. రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 280(1) ప్రకారం కేంద్రం, రాష్ట్రాల మధ్య పన్నుల నికర రాబడి పంపిణీపై సిఫార్సు చేయడానికి ఫైనాన్స్ కమిషన్ ఏర్పాటుకు సంబంధించిన విధానాలు ఉన్నాయి. అటువంటి రాబడిలో సంబంధిత వాటాల రాష్ట్రాల మధ్య కేటాయింపు, గ్రాంట్స్-ఇన్-ఎయిడ్, రాష్ట్రాల ఆదాయాలు, అవార్డు వ్యవధిలో పంచాయతీల వనరులకు అనుబంధంగా అవసరమైన చర్యలు వివరించబడ్డాయి.
15వ ఫైనాన్స్ కమిషన్ 2017 నవంబర్ 27న ఏర్పాటైంది. ఇది తన మధ్యంతర, తుది నివేదికలతో 2020 ఏప్రిల్ 1 నుండి ప్రారంభమయ్యే ఆరు సంవత్సరాల కాలానికి సంబంధించిన సిఫార్సులను చేసింది. 15వ ఆర్థిక సంఘం సిఫార్సులు 2025-26 ఆర్థిక సంవత్సరం వరకు అమలులో ఉంటాయి. 15వ ఆర్థిక సంఘం (2021-26) ఎన్కె సింగ్ అధ్యక్షతన జరిగింది. 16వ ఫైనాన్స్ కమీషన్ రిఫరెన్స్ నిబంధనలు రాజ్యాంగంలోని అధ్యాయం 1, పార్ట్ 12 కింద వాటి మధ్య విభజించబడే పన్నుల నికర ఆదాయాల కేంద్రం, రాష్ట్రాల మధ్య పంపిణీ, అటువంటి రాబడి సంబంధిత వాటాల రాష్ట్రాల మధ్య కేటాయింపు. రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 275 ప్రకారం భారత కన్సాలిడేటెడ్ ఫండ్ నుండి రాష్ట్రాల ఆదాయాల గ్రాంట్స్-ఇన్-ఎయిడ్, రాష్ట్రాలకు వాటి ఆదాయాల గ్రాంట్స్-ఇన్-ఎయిడ్ తో చెల్లించాల్సిన మొత్తాలను నియంత్రించే సూత్రాలు ఆ ఆర్టికల్లోని క్లాజ్ (1)లోని నిబంధనలలో పేర్కొన్న వాటి కంటే ఇతర ప్రయోజనాల కోసం. రాష్ట్ర ఆర్థిక సంఘం చేసిన సిఫార్సుల ఆధారంగా రాష్ట్రంలోని పంచాయతీలు, మునిసిపాలిటీల వనరులకు అనుబంధంగా ఒక రాష్ట్రం ఏకీకృత నిధిని పెంచడానికి అవసరమైన చర్యలు. విపత్తు నిర్వహణ చట్టం- 2005 (53 ఆఫ్ 2005) కింద ఏర్పాటు చేసిన నిధులను సూచిస్తూ విపత్తు నిర్వహణ కార్యక్రమాలకు ఫైనాన్సింగ్పై ప్రస్తుత ఏర్పాట్లను కమిషన్ సమీక్షించవచ్చు. దానిపై తగిన సిఫార్సులు చేస్తుంది.2026 ఏప్రిల్ 1 నుండి ప్రారంభమయ్యే ఐదేళ్ల కాలవ్యవధిని కవర్ చేస్తూ 2025 అక్టోబర్ 31 నాటికి కమిషన్ తన నివేదికను అందుబాటులో ఉంచనుంది. 16వ ఆర్థిక సంఘం విధివిధానాలపై కేంద్ర మంత్రివర్గం చర్చించింది. అయితే చైర్పర్సన్ మరియు సభ్యులను ఇంకా ఖరారు చేయలేదు. ఫాస్ట్ ట్రాక్ స్పెషల్ కోర్టుల పథకాన్ని మరో మూడేళ్లు పొడిగింపుకేంద్రీయ ప్రాయోజిత పథకం (సిఎస్ఎస్) అయిన ఫాస్ట్ ట్రాక్ స్పెషల్ కోర్టుల (ఎఫ్టిఎస్సి)ను 2023 ఏప్రిల్ 1 నుంచి 2026 మార్చి 31 వరకు కొనసాగించడానికి ప్రధాన మంత్రి నరేంద్ర మోడీ అధ్యక్షతన జరిగిన కేంద్ర మంత్రివర్గ సమావేశం ఆమోదం తెలిపింది. దీనికి రూ.1,952.23 కోట్లు వ్యయం అవుతుంది. దీనిలో కేంద్రం వాటా రూ.1,207.24 కోట్లు, రాష్ట్రాల వాటా రూ.744.99 కోట్లు ఉంటుంది. కేంద్రం వాటాను నిర్భయ నిధి నుండి సమకూర్చడం జరుగుతుంది. ఈ పథకాన్ని 2019 అక్టోబరు 2న ప్రవేశపెట్టడమైంది. ఈ పథకాన్ని 30 రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు అమలు చేస్తున్నాయి. 414 ప్రత్యేకించిన పోక్సో కోర్టులు సహా 761 ఎఫ్టిఎస్సిలు ప్రస్తుతం పని చేస్తున్నాయి. ఇవి 1,95,000కు పైగా కేసులను పరిష్కరించాయి. ప్రధాన మంత్రి జంజాతి ఆదివాసీ న్యాయ మహా అభియాన్కు ఆమోదంప్రధానమంత్రి జంజాతి ఆదివాసీ న్యాయ మహా అభియాన్ కు (పిఎం జన్మన్)కు కేంద్ర మంత్రివర్గం ఆమోదం తెలిపింది. 9 మంత్రిత్వ శాఖలతో 11 ప్రధాన సమస్యలపై దృష్టి పెట్టడానికి మొత్తం రూ.24,104 కోట్లు (కేంద్ర వాటా రూ.15,336 కోట్లు, రాష్ట్ర వాటా రూ.8,768 కోట్లు)నిధుల మంజూరును ఆమోదించింది. ఖుంతి నుండి జంజాతీయ గౌరవ్ దివస్ నాడు ప్రధాన మంత్రి అభియాన్ను ప్రకటించారు. దేశంలో 2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం 10.45 కోట్ల మంది ఎస్టీ జనాభా ఉన్నారు. వీటిలో 18 రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతం అండమాన్, నికోబార్ దీవుల్లో ఉన్న 75 కమ్యూనిటీలు ప్రత్యేకించి దీన గిరిజన సమూహాలుగా (పివిటిజిలు) వర్గీకరించబడ్డాయి. పక్కా గృహాల మంజూరు (4.90 లక్షలు), అనుసంధాన రోడ్లు(8000 కిలో మీటర్లు), కుళాయి నీటి సరఫరా, కమ్యూనిటీ నీటి సరఫరా, ఔషధ ఖర్చుతో మొబైల్ మెడికల్ యూనిట్లు, హాస్టళ్ల నిర్మాణం (500), వృత్తి విద్య, నైపుణ్యం (60 ఆకాంక్ష పీవీటీజీలు బ్లాక్లు), అంగన్వాడీ కేంద్రాల నిర్మాణం (2,500), మల్టీపర్పస్ సెంటర్ల నిర్మాణం (1,000), హెచ్హెచ్ల శక్తివంతం (లాస్ట్ మైల్ కనెక్టివిటీ) (57 వేల హెచ్హెచ్లు), 0.3 కే డబ్ల్యూ సోలార్ ఆఫ్-గ్రిడ్ వ్యవస్థను అందించడం (1,00,000 హెచ్హెచ్లు), వీధులు, ఎంపీసిలలో సోలార్ లైటింగ్ (1,500 యూనిట్లు), వీడీకేల ఏర్పాటు (500), మొబైల్ టవర్ల ఏర్పాటు (3 వేల గ్రామాలు) వంటి మౌలిక సదుపాయాలు కల్పస్తారు.